Οικογενειακό τραπέζι το οποίο μερικές φορές μετατρέπεται σε πεδίο μάχης. Μικρά παιδιά να αρνούνται να φάνε με σθένος το γεύμα που έχουν προετοιμάσει οι γονείς. Στιγμές απείρου κάλους με τους μικρούς επαναστάτες να επιβάλλουν τις διατροφικές τους προτιμήσεις χωρίς δεύτερη κουβέντα. Σας θυμίζει κάτι όλο αυτό; Αν ναι, τότε μάλλον έχετε να κάνετε με έναν μικρό ή μία μικρή “Peaky Eater”. Peaky Eating ή αλλιώς στα ελληνικά «Επιλεκτική Διατροφή» είναι μια συνηθισμένη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι γονείς με μικρά παιδιά. Χαρακτηρίζεται από την άρνηση του παιδιού να φάει ορισμένα τρόφιμα ή μια έντονη προτίμηση για περιορισμένο εύρος συγκεκριμένων τροφίμων ή φαγητών.

Τι είναι η Επιλεκτική Διατροφή..;

Η επιλεκτική διατροφή, που συχνά αναφέρεται ως Peaky Eating, ξεκινά συνήθως από την βρεφική ηλικία και μπορεί να ποικίλλει πολύ μεταξύ των παιδιών τόσο σε ένταση όσο και σε διάρκεια. Αν και είναι μια φυσιολογική φάση για τα περισσότερα νήπια, καθώς αποκτούν ανεξαρτησία και αναπτύσσουν προσωπικές προτιμήσεις, μπορεί να γίνει ανησυχητικό εάν συνεχίσει και σε μεγαλύτερες ηλικίες  οπότε και είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε διατροφικές ελλείψεις.

Πιθανές αιτίες

Τα αίτια  της επιλεκτικής διατροφής είναι πολύπλευρα και συχνά περιλαμβάνουν έναν συνδυασμό γενετικών, αναπτυξιακών και περιβαλλοντικών παραγόντων:

• Γενετικές επιδράσεις: Οι γευστικές προτιμήσεις των παιδιών μπορεί να επηρεαστούν από τη γενετική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ευαισθησία στις πικρές γεύσεις και υφές η οποία αποδεδειγμένα μπορεί και ποικίλλει μεταξύ των ατόμων.
• Στάδια ανάπτυξης: Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, αναπτύσσουν την ανάγκη για αυτονομία. Ένας σήμειο εκδήλωσής της είναι οι διατροφικές συμπεριφορές καθώς με αυτόν τον τρόπο μπορούν να ασκούν έλεγχο στο περιβάλλον τους.
• Περιβαλλοντικοί Παράγοντες: Τα οικογενειακά διατροφικά πρότυπα, η στάση των γονιών απέναντι στο φαγητό και οι πρώτες εμπειρίες σίτισης του παιδιού παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των διατροφικών συνηθειών του παιδιού.

Γιατί ασχολούμαστε με την Επιλεκτική Διατροφή..;

Η διαχείριση παιδιών που τρώνε επιλεκτικά και συγκεκριμένα μόνο τρόφιμα, είναι μία αγχωτική εμπειρία για τους γονείς. Αποτελεί την κύρια ανησυχία για την υγεία του παιδιού τους εξαιτίας των διατροφικών ελλείψεων που μπορεί να προκύψουν σε μάκρο- και μικροθρεπτικά συστατικά και τα οποία φυσικά απαιτούνται για την σωστή ανάπτυξή τους. Αυτή η ανησυχία δυστυχώς  επιδεινώνεται από τις κοινωνικές προσδοκίες και τις συχνά αντικρουόμενες συμβουλές σχετικά με τον καλύτερο τρόπο διατροφής των παιδιών. Επιπλέον, το συναισθηματικό βάρος των συγκρούσεων την ώρα του φαγητού μπορεί να επιβαρύνει τη σχέση γονέα-παιδιού, μετατρέποντας το οικογενειακό τραπέζι σε μια αγχωτική αγγαρεία και όχι σε μια ευχάριστη οικογενειακή δραστηριότητα (ως όφειλε να είναι).

Στρατηγικές για τη διαχείριση της Επιλεκτικής Διατροφής

Η επιτυχής διαχείριση της επιλεκτικής διατροφής απαιτεί έναν συνδυασμό επιμονής, υπομονής και δημιουργικότητας. Ακολουθούν tips που μπορεί να βοηθήσουν:

• Σταθερή έκθεση: Η επαναλαμβανόμενη έκθεση των παιδιών σε νέα τρόφιμα χωρίς πίεση τα ενθαρρύνει να τα δοκιμάσουν και τελικά να τα αποδεχτούν. Μπορεί να χρειαστούν πολλαπλές εκθέσεις (ίσως και πάνω από 10-15 φορές) για να αρχίσει να αρέσει ένα νέο φαγητό σε ένα παιδί.
• Θετική ενίσχυση: Να επαινείτε τα παιδιά που δοκιμάζουν νέες τροφές αντί να τα τιμωρείτε επειδή απέρριψαν κάποιες. Έτσι θα καταφέρετε να ενισχύσετε μια πιο δεκτική συμπεριφορά στα παιδιά. Αποφύγετε να μετατρέψετε τα γεύματα σε μάχες, καθώς αυτό μπορεί να δημιουργήσει αρνητικές συσχετίσεις με το φαγητό.
• Συμμετοχή των παιδιών στην προετοιμασία των γευμάτων: Τα παιδιά είναι πιο πιθανό να φάνε κάτι που βοήθησαν στην προετοιμασία. Αυτή η συμμετοχή μπορεί να κυμαίνεται από την επιλογή λαχανικών στο κατάστημα έως τη βοήθεια στο ανακάτεμα της σαλάτας ή την σύνθεση ενός πιάτου.
• Δίνοντας το καλό παράδειγμα: Τα παιδιά μαθαίνουν μιμητικά, επομένως βλέποντας γονείς και αδέρφια να απολαμβάνουν μια ποικιλία φαγητών μπορεί να τα ενθαρρύνει να κάνουν το ίδιο.
• Δημιουργία ρουτίνας: Οι τακτικές ώρες γευμάτων και σνακ βοηθούν στη ρύθμιση της πείνας και το αίσθημα πληρότητας του παιδιού, καθιστώντας το πιο πιθανό να φάει ό,τι του προσφέρεται κατά τη διάρκεια αυτών των συγκεκριμένων περιόδων.
• Κάνοντας το φαγητό διασκεδαστικό: Η παρουσίαση του φαγητού με ελκυστικό τρόπο μπορεί να κεντρίσει το ενδιαφέρον ενός παιδιού. Για παράδειγμα, τεμαχίστε λαχανικά σε διασκεδαστικά σχήματα ή απλώστε τα δημιουργικά στο πιάτο. Έτσι κάνετε το φαγητό πιο δελεαστικό.
• Αντιμετώπιση υποκείμενων προβλημάτων: Εάν η επιλεκτική διατροφή είναι σοβαρή και επίμονη, ίσως θα ήταν φρόνιμο να συμβουλευτείτε έναν παιδίατρο ή έναν διαιτολόγο για να βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν υποκείμενα ιατρικά προβλήματα ή διατροφικές ελλείψεις.

Τελικά..;

Ενώ η επιλεκτική διατροφή μπορεί να είναι μια πρόκληση για πολλούς γονείς, η κατανόηση των αιτιών της και η χρήση αποτελεσματικών στρατηγικών μπορεί να βοηθήσει να μετριαστεί ο αντίκτυπός της τόσο στην υγεία του παιδιού όσο και στις σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας. Υιοθετώντας μια υπομονετική, συστηματική, σταθερή προσέγγιση και κάνοντας την ώρα του φαγητού μια ευχάριστη εμπειρία, όλοι οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αναπτύξουν μια υγιή σχέση με το φαγητό. Θυμηθείτε, ο στόχος δεν είναι μόνο να πειστούν τα παιδιά να τρώνε όλα τα τρόφιμα σήμερα, αλλά να καλλιεργηθεί μέσα τους μια διατροφική συνήθεια που θα τα ακολουθεί σε όλη τους τη ζωή.