Τι είναι η Εποχικότητα;

Η εποχικότητα αναφέρεται στην περίοδο του έτους κατά την οποία τα τρόφιμα, ιδίως τα φρούτα και τα λαχανικά, παράγονται και ωριμάζουν φυσικά σε μεγαλύτερες ποσότητες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα τρόφιμα είναι συνήθως πιο φρέσκα, πιο θρεπτικά και πιο οικονομικά, καθώς η αυξημένη παραγωγή μειώνει το κόστος και την ανάγκη για ειδικές συνθήκες καλλιέργειας ή συντήρησης. Η κατανάλωση εποχικών προϊόντων προωθεί τη βιωσιμότητα και την υποστήριξη της τοπικής οικονομίας.

Η Σημασία της Εποχικότητας σε μια Ισορροπημένη Διατροφή

Η κατανάλωση εποχικών προϊόντων αποτελεί βασικό συστατικό μιας ισορροπημένης και υγιεινής διατροφής. Τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά που καλλιεργούνται και συλλέγονται στην εποχή τους έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε βιταμίνες, ανόργανα στοιχεία και αντιοξειδωτικά. Επιπλέον, τα εποχικά προϊόντα είναι λιγότερο πιθανό να περιέχουν χημικές ουσίες, όπως φυτοφάρμακα και συντηρητικά, που χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση των μη εποχικών προϊόντων κατά τη μεταφορά και την αποθήκευση.

Η ποικιλία τροφών καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, όπως προτείνεται από την εποχικότητα, βοηθά στην εξασφάλιση ότι το σώμα λαμβάνει ένα ευρύ φάσμα θρεπτικών συστατικών, μειώνοντας τον κίνδυνο ελλείψεων και ενισχύοντας τη συνολική υγεία.

Τα Πλεονεκτήματα της Εποχικότητας

• Βελτιωμένη Γεύση και Ποιότητα: Τα τρόφιμα που καταναλώνονται στην εποχή τους είναι πιο γευστικά και φρέσκα. Η φυσική ωρίμανση προσδίδει στα φρούτα και τα λαχανικά την πλήρη ανάπτυξη των αρωμάτων και των γεύσεων τους.
• Υψηλότερη Διατροφική Αξία: Τα εποχικά προϊόντα έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά, καθώς η συγκομιδή τους γίνεται στην ωριμότητα, χωρίς να απαιτείται μακροχρόνια αποθήκευση ή μεταφορά.
• Οικονομικά Οφέλη: Τα τρόφιμα που είναι στην εποχή τους είναι συνήθως πιο φθηνά, καθώς η αυξημένη παραγωγή μειώνει το κόστος και η ανάγκη για αποθήκευση και μεταφορά είναι μικρότερη.
• Περιβαλλοντικά Οφέλη: Η κατανάλωση εποχικών προϊόντων μειώνει το αποτύπωμα άνθρακα, καθώς μειώνεται η ανάγκη για θερμοκήπια, μεταφορές μεγάλων αποστάσεων και συντήρηση με ψυγεία.
• Υποστήριξη της Τοπικής Οικονομίας: Η αγορά εποχικών προϊόντων από τοπικούς παραγωγούς ενισχύει την τοπική οικονομία και προωθεί τη βιώσιμη γεωργία.

 **Πηγή: EΘΝΙΚΟΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΕΝΗΛΙΚΕΣ Για το Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής, Prolepsis

Χαρακτηριστικά Παραδείγματα όπου η Εποχικότητα Αλλάζει την Διατροφική Αξία του Τροφίμου

• Ντομάτες: Οι ντομάτες που καλλιεργούνται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε λυκοπένιο, ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, καθώς ωριμάζουν πλήρως στον ήλιο. Οι ντομάτες εκτός εποχής είναι συχνά λιγότερο γευστικές και με χαμηλότερη θρεπτική αξία.
• Σπανάκι: Το σπανάκι που καλλιεργείται την άνοιξη και το φθινόπωρο έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε βιταμίνες A, C και K. Το σπανάκι εκτός εποχής μπορεί να μην έχει την ίδια θρεπτική αξία λόγω των συνθηκών καλλιέργειας σε θερμοκήπια.
• Φράουλες: Οι φράουλες του καλοκαιριού είναι πλούσιες σε βιταμίνη C και αντιοξειδωτικά. Οι φράουλες εκτός εποχής μπορεί να είναι λιγότερο γευστικές και με χαμηλότερη θρεπτική αξία λόγω των διαφορετικών συνθηκών καλλιέργειας και συντήρησης.

Συμπέρασμα

Η εποχικότητα των λαχανικών και των τροφίμων είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία, το περιβάλλον και την οικονομία. Καταναλώνοντας τρόφιμα στην εποχή τους, μπορούμε να απολαύσουμε καλύτερη γεύση, υψηλότερη θρεπτική αξία και να συμβάλλουμε στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Επιπλέον, υποστηρίζουμε την τοπική οικονομία και μειώνουμε το κόστος των τροφίμων. Η εποχική διατροφή είναι μια πρακτική που ωφελεί όχι μόνο το άτομο αλλά και την κοινωνία συνολικά.

Το ήξερες αυτό;

Η φράση "Κάθε πράγμα στον καιρό του και ο κολιός τον Αύγουστο" είναι μια ελληνική παροιμία που υπογραμμίζει τη σημασία του να γίνονται τα πράγματα στην κατάλληλη χρονική στιγμή. Αναφέρεται συγκεκριμένα στο ψάρι "κολιός", το οποίο θεωρείται ότι είναι στην καλύτερη περίοδο του τον Αύγουστο.

Ο κολιός είναι ένα είδος ψαριού που ανήκει στην οικογένεια των σκουμπριών. Στις ελληνικές θάλασσες, η αναπαραγωγική του περίοδος αρχίζει την άνοιξη και κορυφώνεται τους καλοκαιρινούς μήνες. Μέχρι τον Αύγουστο, ο κολιός έχει φτάσει σε μεγάλο μέγεθος και η σάρκα του είναι πιο παχιά και γευστική, καθιστώντας τον πιο κατάλληλο για κατανάλωση.

Αυτό το παράδειγμα δείχνει τη σημασία της εποχικότητας όχι μόνο για τα φρούτα και τα λαχανικά αλλά και για άλλα τρόφιμα όπως τα ψάρια. Έτσι, μέσα από την «λαϊκή σοφία» υποστηρίζεται την ιδέα της εποχικότητας και της σημασίας της χρονικής συγχρονικότητας στη φύση και στη ζωή γενικότερα.